İçeriğe atla

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çeçenistan, Çeçenya
Nóxçiyn Paçẋalq Noxçiyçö/Içkeria
Нóхчийн Пачхьалкх Нохчийчоь
Чеченская Республика Ичкерия
İçkerya Çeçen Cumhuriyeti
1991-2000/2007
Millî marş
Joƶalla ya marşo
Ölüm ya da Özgürlük
Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin Kafkasya'daki konumu
Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin Kafkasya'daki konumu
BaşkentGrozni (Ƶovxar-Ġala 1996-2000)
Yaygın dil(ler)Çeçence · Rusça[1]
HükûmetCumhuriyet (1991-1998, 2007-günümüze)
İslam cumhuriyeti (1998-2007)
Cumhurbaşkanı 
• 1991-1996 (ilk)
Cevher Dudayev  (ölü)
• 1996-1997
Zelimhan Yandarbiyev  (ölü)
• 1997-2005
Aslan Mashadov  (ölü)
• 2005-2006
Abdülhalim Sadulayev
• 2006-2007 (son)
Dokka Umarov
Yasama organıÇeçen Cumhuriyeti Parlamentosu
Tarihçe 
• Kuruluşu
1991
• Kuruluş
1991
1994-1996
26 Ağustos 2000
• Dağılışı
2000/2007
Yüzölçümü
• Toplam
15.300 km2
Nüfus
• Sayılan
1.103.686
Para birimiRus rublesi
Çeçen naharı (planlanmış)
Öncüller		 Ardıllar
Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Çeçenistan
Kafkasya Emirliği
Günümüzdeki durumu Rusya

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti, yahut farklı kullanım tarzlarıyla Çeçen İçkerya Cumhuriyeti, Çeçen Cumhuriyeti İçkerya (Çeçence: Nóxçiyn Paçẋalq Noxçiyçö, Kiril: Нохчийн Пачхьалкх Нохчийчоь; Rusça: Чеченская Республика Ичкерия), Kuzey Kafkasya'da 1991-2000 yılları arasında varlığını sürdürmüş tanınmamış (veya sınırlı şekilde tanınmış) bir devlettir.

30 Kasım 1991'de eski Çeçen-İnguşetya Yüksek Sovyeti kendini fesh etme yönünde karar aldı ve Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti feshedildi.[2] Bunun sonucunda Çeçen-İnguş ÖSSC ikiye ayrıldı: İnguşetya Cumhuriyeti ve Çeçen Cumhuriyeti. Çeçen Cumhuriyeti bağımsızlık arayan İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'ni ilan etti.

1994-96 yılları arasında Ruslara karşı gerçekleşen Birinci Çeçen Savaşı, Çeçen güçlerinin zaferiyle sonuçlandı.[3] Çeçen hükûmeti 1996'da yapılan antlaşma ile Rusya'dan fiilen bağımsızlığını kazandıktan sonra düzeni sağlayamadı.[4] Kasım 1997'de Çeçenistan İslam Cumhuriyeti ilan edildi.[5][6] Ağustos 1999'da İkinci Çeçen Savaşı başladı ve Mayıs 2000'de sona erdi. Savaş Rusların zaferi ile sonuçlandı ve Çeçenistan tekrar Rusya'ya bağlandı. Çeçen direnişçiler, savaştan sonra saldırılara devam etti.[7]

Askeriye

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rus ordusunun bir kısmı, uçak ve hava savunma sistemi de dahil olmak üzere neredeyse tüm silahları Çeçenistan'a kaldı.[8]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Anayasası". 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  2. ^ "Çeçenistan Kronolojisi". 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Still growling". 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  4. ^ ""Chechen president cracks down on crime"". 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ ""Chechnya's chop-chop justice"". 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  6. ^ ""Chechnya proclaimed Islamic republic"". 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Chechnya profile - Timeline". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "^ "Lutz, Raymond R. (April 1997). "Russian Strategy In Chechnya: a Case Study in Failure""". 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İçkerya_Çeçen_Cumhuriyeti&oldid=33320037" sayfasından alınmıştır